Phong cách thiết kế sân vườn kiểu Trung Quốc là một trong những thiết kế nổi bật nhất trong phong cách thiết kế sân vườn Trung Quốc của người Á Đông. Về kiến trúc vườn Trung Hoa, mang nét Nho giáo và Đạo giáo, sân vườn thường tạo cảm giác rộng mở, hòa hợp với thiên nhiên.
Hiểu đơn giản về thiết kế sân vườn kiểu Trung Quốc
Sân vườn kiểu Trung Quốc là một thế giới vũ trụ thu nhỏ thông qua các chi tiết cây cỏ, nước, đá và các khối kiến trúc trong khu vườn mang nét đặc trưng riêng.
Vẻ đẹp đặc trưng của không gian thiên nhiên bắt nguồn từ nguồn cảm hứng của các họa sĩ, triết gia thường tìm về nương tựa. Kiểu thiết kế này luôn tạo ấn tượng sâu sắc với sân vườn được bố trí tiểu cảnh; Tiểu cảnh nước như ao, hồ, suối phù hợp với những người thích cuộc sống yên bình, bình dị nơi thôn quê.
Trong kiến trúc sân vườn của người Trung Quốc, các tòa nhà thường được xây dựng ở giữa vườn, xung quanh là một khu vườn rộng lớn. Khi thiết kế sân vườn cần chú ý tạo nhiều khoảng trống, được phân chia bởi các bức tường, ngôi nhà, khe nước, ao hồ… nhưng phải tạo cảm giác lưu thông, thoáng đãng.
Phong cách sân vườn này chịu ảnh hưởng nặng nề của Nho giáo về sự cân bằng thông qua sự hài hòa của kiến trúc, dòng nước, cây cối và đá. Đá trong thiết kế sân vườn Trung Quốc thường có góc cạnh, sắc, nhọn và có phần đỉnh tạo nên sự khỏe khoắn, vững chắc.
Cây trồng trong vườn cũng cần đáp ứng được ý đồ và bố cục của khu vườn, tạo ảo giác về phối cảnh và hài hòa về tỷ lệ với kiến trúc. Cây xanh ven hồ nên chọn những cây mảnh mai như liễu, trúc vàng, vối… Cây tạo nền có thể chọn loại có lá nhỏ li ti tạo góc nhìn sâu như me, thìa là, phượng vĩ…
Nhìn chung, thiết kế sân vườn kiểu Trung Quốc phải tuân theo địa thế tự nhiên, bố cục linh hoạt, phải có âm dương, trong hư có thực. Khu vườn phải gợi được khung cảnh thơ mộng, trữ tình kết hợp giữa văn học với hội họa và thi ca. Hết cảnh này lại mở ra cảnh mới, khiến người đi có cảm giác là một khung cảnh bao la. Đó là cách tạo ẩn.
Nét đặc trưng của khu vườn phong cách Trung Quốc
Đặc điểm rõ nét nhất của sân vườn kiểu Trung Quốc là kiến trúc, tiểu cảnh nước chảy, nhiều loại cây xanh, đá, hòn non bộ. Các yếu tố này được kết hợp hài hòa và thống nhất thông qua nghệ thuật sắp đặt để tạo nên một bức tranh màu nước. Mỗi yếu tố mang một giá trị biểu tượng khác nhau, phản ánh hơi thở của lịch sử theo năm tháng. Dù xã hội công nghiệp có thay đổi nhưng những khu vườn đậm chất Trung Hoa vẫn giữ nguyên hình ảnh và giá trị của nó.
Kiến trúc sân vườn kiểu Trung Quốc
Kiến trúc thể hiện sự hiện diện của con người trong thế giới tự nhiên. Gian hàng nước, cầu, đá lát, chùa và cổng là những yếu tố quan trọng trong khu vườn truyền thống. Trong những khu vườn có tường bao quanh, các cửa sổ và cửa ra vào trống thường được lấp đầy bằng các cấu trúc nhân tạo, tạo khung cho tầm nhìn và mở ra một cái nhìn thoáng qua về cảnh quan bên ngoài khu vườn.
Về kiến trúc vườn Trung Quốc mang cá tính của người Hoàng gia. Vì vậy vườn thường có những điểm sau: Mái chòi, cây cầu sơn đỏ, cổng tò vò, tạo bình phong. Hàng rào lưới mắt cáo có chức năng như cửa sổ của khu vườn, cho phép ánh sáng chiếu vào khu vườn để tạo thành những hoa văn phức tạp hơn.
Tiểu cảnh nước trong vườn Trung Hoa
Nước được coi là nguồn sống, là huyết mạch của trái đất. Nước mang trong mình nguồn năng lượng dịu dàng, mềm mại nhưng cũng đủ mạnh mẽ, dũng cảm để vươn mình qua những tảng đá khô cằn, góc cạnh như dòng chảy bền bỉ của lịch sử Trung Hoa qua các triều đại.
Tiểu cảnh nước được coi là nguồn sống của thế giới, nước tràn đầy các dòng suối, dòng sông tạo thành mạch máu của trái đất. Nước mang năng lượng nữ tính, âm, nhẹ nhàng và mềm mại nhưng có khả năng vượt qua đá khô cứng.
Trong vườn, nước cũng giới thiệu thành phần của ánh sáng phản chiếu. Những vũng nước kết nối ý niệm “trống rỗng” và “đầy đủ”, chúng phản chiếu bầu trời trong xanh nhưng lại “đầy ắp” những gì chúng phản chiếu.
Dòng nước trong thiết kế sân vườn kiểu Trung Quốc thường dốc, dòng chảy mạnh tạo ra âm thanh mãnh liệt. Hồ được thiết kế theo phong cách tự nhiên, chảy tạo dòng chảy, xung quanh là tiểu cảnh được thiết kế khá công phu và tỉ mỉ.
Thực vật trong thiết kế sân vườn Trung Quốc
Cây cối là một yếu tố được nhắc đến khá nhiều trong thơ ca Trung Hoa. Trong kiến trúc, cây cối cũng trở thành yếu tố không thể thiếu để tạo nên bố cục tổng thể và tạo cho người nhìn ảo giác về một tiểu cảnh sân vườn.
Cây được chọn là một phần của khu vườn không chỉ vì vẻ đẹp của chúng mà còn là biểu tượng của sức sống, trong khu vườn phải có những loại cây có thể sống cả bốn mùa.
Cây xanh ven hồ có thể chọn những cây mảnh mai như liễu, trúc vàng, vối… Cây tạo nền nên chọn loại có lá nhỏ li ti để tạo góc nhìn sâu như me, thìa là, phượng… Cận cảnh có thể sử dụng cây bonsai hoặc các loại hoa đẹp như mẫu đơn, đỗ quyên, trà, lài Nhật…
Cây cối tượng trưng cho sức sống nên trong vườn quanh năm cây cối phải xanh tốt tươi tốt. Tùng, trúc, mận là 3 loại cây có thể sống vào tất cả các mùa trong năm, tượng trưng cho sự trường thọ, dẻo dai nên thường được ưa chuộng trong phong cách này.
Hoa Mộc Lan & hoa mẫu đơn là đại diện cho sự thịnh vượng và địa vị. Trong khi, hoa Cúc được sử dụng cho mục đích y học, đại diện cho sự khuyến khích hy sinh cho cuộc sống tự nhiên. Hoa sen vốn là biểu tượng của sự thuần khiết, có vai trò đặc biệt quan trọng trong khu vườn Trung Hoa. Những cánh hoa thanh khiết vươn lên từ bùn nhơ là biểu tượng của một tâm hồn trong sáng vươn lên từ bóng tối hướng về ánh sáng.
Đặc điểm của sân vườn kiểu Trung Quốc là cây cối thường được trồng trong chậu và ít cắt tỉa tượng trưng cho sự vươn lên từ bóng tối ra ánh sáng của cây cối trong vườn.
Trong kiến trúc sân vườn Trung Hoa, Cây cối cũng trở thành yếu tố không thể thiếu để tạo nên bố cục tổng thể và riêng biệt của sân vườn cho những ai thích ảo giác về tiểu cảnh sân vườn.
- Các loại cây trồng ven hồ thường được sử dụng là những loại có hình dáng mảnh mai như liễu, trúc, mai vàng, viola, v.v.
- Cây nền thường chọn những loại cây có lá nhỏ để tạo điểm nhấn phối cảnh sâu như me, thìa, phượng, tùng, trúc…
- Các loại cây cận cảnh có thể sử dụng là cây cảnh, hoa mẫu đơn, đỗ quyên, hoa nhài, hoa trà, v.v.
Cây cối là biểu tượng của sự sống nên yêu cầu của khu vườn Trung Quốc là cây cối tươi tốt, xanh tươi quanh năm.
Đá và hòn non bộ trong khu vườn người Hoa
Đá là biểu tượng của sự trường tồn và vĩnh cửu. Đá tạo thành bộ xương cho sự sống trên trái đất. Đá mang tình dương, đối lập hoàn toàn với nước nhưng thường được kết hợp hài hòa, khéo léo với dòng nước tạo nên phong cảnh sơn thủy hữu tình.
Những viên đá có hình thù đẹp mắt sẽ được đặt ở vị trí trang trọng. Ngoài ra, đá còn rất thiết thực, có thể làm đường giao thông, ngăn chia không gian, làm hàng rào bao quanh hồ.
Khác với vườn Nhật, những viên đá trong thiết kế sân vườn kiểu Trung Quốc thường có góc cạnh, góc cạnh, sắc nhọn, có đỉnh tạo nên sự khỏe khoắn, vững chắc và uy nghi. Những dãy núi cao san sát nhau, chạy dài làm điểm tựa cho cây cối hay dòng nước.
Những viên đá trong vườn Trung Hoa được thiết kế sắc cạnh, xếp sát nhau và trải dài. Vai trò điểm tựa cho cây hay điểm bắt đầu của thác nước. Đá được thiết kế hài hòa, khéo léo với dòng nước tạo nên phong cảnh hữu tình cho không gian cung đình. Trong tổng thể khu vườn, ngọn thác trên núi được tạo hình như một dải lụa mềm mại trước khi đổ xuống hồ.
Ngoài ra, đá còn được sử dụng để làm nên những con đường uốn lượn mềm mại như dải lụa “mướt” bên những hàng cây.
Với các vật liệu: thực vật, nước, đá, cây cối và kiến trúc trong sân vườn mang phong cách Trung Hoa đặc trưng. Hoa văn sân vườn Trung Quốc sử dụng bốn yếu tố trên để nhấn mạnh sự gắn kết nhưng đồng thời sử dụng chúng theo từng cặp để tạo sự cân bằng. Từ đó, người Trung Quốc thiết kế sân vườn phải tuân theo địa hình tự nhiên, bố cục linh hoạt, nhất định phải có âm dương, trong hư có thực. Hết cảnh này lại mở ra cảnh mới, khiến người đi có cảm giác là một khung cảnh bao la. Tạo cảnh quan sân vườn đẹp theo phong cách Trung Hoa.
Hy vọng bài viết về thiết kế cũng như đôi nét về sân vườn kiểu Trung Quốc sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về công trình kiến trúc độc đáo này. Phong cách thiết kế này yêu cầu các kiến trúc sư phải có kiến thức về tổng quan khu vườn và hiểu biết về các phong cách phong thủy của Trung Quốc. Bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng hoặc thuê các đơn vị thiết kế chuyên nghiệp để có thể xây dựng một sân vườn kiểu Trung Quốc như ý mình.
