Các tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan quảng trường

Quảng trường là một không gian mở, công cộng, thường nằm ở trung tâm của một thành phố, thị xã hoặc khu đô thị. Quảng trường có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội của cộng đồng. Để đảm bảo quảng trường phát huy được vai trò của mình, cần có một tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan quảng trường hợp lý, đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết.

Tại sao cần xây dựng quảng trường?

Ở các đô thị lớn hầu như không thiếu kiến trúc hình quảng trường bởi nó không chỉ mang nét đặc trưng của một nơi chốn mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh.

Các yếu tố như: đài phun nước, ghế dài, cây xanh, tượng đài, nhạc nước… kết hợp hài hòa với nhau thu hút nhiều người đến vui chơi, thư giãn, tận hưởng. Các tổ hợp giải trí như nhà hát, quán cà phê, khu triển lãm, thiết kế cảnh quan công viên, sân chơi… giúp thúc đẩy các hoạt động cộng đồng… Điều này tạo nên giá trị đô thị cho quảng trường.

Quy hoạch đô thị và thiết kế cảnh quan sẽ bố trí kiến trúc xung quanh để thể hiện mục đích chính của quảng trường về mặt giá trị lịch sử, văn hóa hoặc cộng đồng.

Bảo tồn sự kiện lịch sử

Quảng trường là biểu tượng của cả thành phố, nơi lưu giữ những giá trị lịch sử như những chiến công hào hùng qua các cuộc đấu tranh giành độc lập. Quảng trường cũng là điểm khởi đầu của nhiều con đường, mỗi tuyến đường đều mang một câu chuyện về một giai đoạn lịch sử. Vì vậy, có thể nói quảng trường là một công trình kiến trúc hạ tầng giống như một cuốn sách sống động của thành phố.

Giữ gìn tinh thần yêu nước

Nghĩa đen của quảng trường là xây dựng kiến trúc, quy hoạch đô thị, và nghĩa bóng cũng rất quan trọng, đó là xây dựng tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc.

Ngoài không gian rộng lớn, các đồ vật được đặt trong quảng trường bao gồm: tượng đài các nhân vật lịch sử, cột cờ… là những yếu tố giúp bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng biết ơn, niềm tự hào của thế hệ sau đối với tổ tiên cha ông năm xưa.

Nơi kết nối và giao lưu với cộng đồng

Quảng trường còn là nơi tụ tập của người dân thành phố, là điểm đến thu hút du khách cả trong và ngoài nước. Quảng trường có thể tạo nên nét đặc trưng của đô thị, kết nối mọi người và trao đổi nghệ thuật, chính trị và văn hóa.

Không gian quảng trường thường được thiết kế mở, thoáng mát với vườn hoa, hàng cây được bố trí hợp lý, liên thông.

Tiêu chuẩn về chức năng của quảng trường

Quảng trường có thể được chia thành các loại dựa trên chức năng chính của nó, bao gồm:

Quảng trường chính trị: Là nơi diễn ra các hoạt động chính trị, lễ hội lớn của quốc gia, thành phố, địa phương.
Quảng trường văn hóa: Là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, giải trí của cộng đồng.
Quảng trường thương mại: Là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, kinh doanh.
Quảng trường sinh thái: Là nơi để người dân nghỉ ngơi, thư giãn, hòa mình với thiên nhiên.

Mỗi loại quảng trường có những chức năng riêng, do đó, thiết kế cảnh quan cần đảm bảo đáp ứng được các chức năng đó. Ví dụ, quảng trường chính trị cần có không gian rộng để tổ chức các cuộc biểu tình, lễ hội lớn; quảng trường văn hóa cần có sân khấu, khu vực trưng bày để tổ chức các hoạt động nghệ thuật; quảng trường thương mại cần có không gian để lắp đặt các gian hàng, quầy bán hàng; quảng trường sinh thái cần có cây xanh, ghế đá và đường đi bộ để người dân có thể thư giãn và tận hưởng không gian xanh.

Tiêu chuẩn về yêu cầu của thiết kế quảng trường

Thiết kế cảnh quan quảng trường cần đảm bảo các yêu cầu sau:

Thẩm mỹ: Quảng trường phải có tính thẩm mỹ cao, tạo nên một không gian đẹp, hài hòa, mang tính biểu tượng cho thành phố, địa phương. Thiết kế cần chú ý đến việc sử dụng các yếu tố như ánh sáng, màu sắc, hình dạng và vật liệu để tạo nên một không gian độc đáo và thu hút người dân.
Công năng: Quảng trường phải đáp ứng được các chức năng cần thiết, đảm bảo phục vụ tốt cho các hoạt động diễn ra tại đây. Thiết kế cần xem xét đến việc bố trí các khu vực khác nhau để phù hợp với từng chức năng, đồng thời đảm bảo sự thông thoáng và tiện lợi cho người sử dụng.
An toàn: Quảng trường phải đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tránh các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra. Thiết kế cần đảm bảo sự an toàn cho người đi bộ, xe cộ và các hoạt động diễn ra tại quảng trường. Đồng thời, cần có các biện pháp phòng chống cháy nổ và các thiết bị cứu hỏa để đảm bảo an toàn cho mọi người.

Tiêu chuẩn khác về thiết kế cảnh quan quảng trường

Trong quá trình thiết kế cảnh quan quảng trường, cần quan tâm đến các yếu tố sau:

Địa hình: Địa hình của khu vực quảng trường sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn các yếu tố cảnh quan như cây xanh, đường đi bộ hay khu vực trưng bày. Nếu địa hình không phù hợp, cần có các biện pháp khắc phục để tạo nên một không gian đẹp và tiện lợi.
Khí hậu: Khí hậu cũng là một yếu tố quan trọng cần được xem xét trong thiết kế cảnh quan quảng trường. Với khí hậu nóng ẩm, cần có các loại cây xanh có lá rộng để tạo bóng mát; với khí hậu lạnh, cần có các khu vực trồng cây xanh để giữ ấm và tạo không gian xanh.
Môi trường xung quanh: Môi trường xung quanh cũng ảnh hưởng đến thiết kế cảnh quan quảng trường. Nếu quảng trường nằm trong khu vực đông dân cư, cần có các biện pháp để giảm tiếng ồn và ô nhiễm không khí; nếu nằm gần sông hoặc biển, cần có các biện pháp để chống ngập và bảo vệ môi trường nước.

Các phong cách thiết kế cảnh quan quảng trường

Có nhiều loại hình thiết kế cảnh quan quảng trường được áp dụng tùy thuộc vào mục đích sử dụng và điều kiện của khu vực. Dưới đây là một số loại hình thiết kế cảnh quan quảng trường phổ biến:

Thiết kế cảnh quan theo phong cách hiện đại

Thiết kế cảnh quan theo phong cách hiện đại thường mang đến một không gian đơn giản, tối giản nhưng vẫn đầy tính thẩm mỹ. Các yếu tố như ánh sáng, màu sắc và hình dạng được sử dụng một cách tinh tế để tạo nên một không gian độc đáo và hiện đại.

Thiết kế cảnh quan theo phong cách cổ điển

Phong cách cổ điển thường mang đến một không gian trang nhã, lịch sự với các yếu tố như đài phun nước, bức tường đá và các tán cây xanh. Thiết kế cảnh quan theo phong cách này thường được áp dụng cho các quảng trường chính trị hoặc văn hóa.

Thiết kế cảnh quan theo phong cách sinh thái

Phong cách thiết kế cảnh quan sinh thái thường tập trung vào việc tạo ra một không gian xanh, gần gũi với thiên nhiên. Các yếu tố như cây xanh, đường đi bộ và ghế đá được sử dụng để tạo nên một không gian thư giãn và làm dịu mọi người.

Các bước thiết kế cảnh quan quảng trường

Quá trình thiết kế cảnh quan quảng trường cần tuân theo các bước sau:

Thu thập thông tin: Bước đầu tiên trong quá trình thiết kế là thu thập thông tin về khu vực quảng trường, bao gồm địa hình, khí hậu, môi trường xung quanh và các yêu cầu của khách hàng.
Lập kế hoạch: Sau khi thu thập đủ thông tin, cần lập kế hoạch thiết kế dựa trên các yêu cầu và điều kiện của khu vực.
Thiết kế bản vẽ: Bản vẽ sẽ được tạo ra để mô phỏng ý tưởng thiết kế và giúp khách hàng có cái nhìn tổng quan về không gian quảng trường.
Lựa chọn vật liệu: Sau khi có bản vẽ, cần lựa chọn các vật liệu phù hợp để thực hiện thiết kế.
Triển khai thi công: Cuối cùng, thiết kế sẽ được triển khai và thi công theo kế hoạch đã lập trước đó.

Lựa chọn vật liệu trong thiết kế cảnh quan quảng trường

Việc lựa chọn vật liệu trong thiết kế cảnh quan quảng trường rất quan trọng để tạo nên một không gian đẹp và bền vững. Dưới đây là một số loại vật liệu thường được sử dụng trong thiết kế cảnh quan quảng trường:

Đá: Đá là vật liệu phổ biến trong thiết kế cảnh quan quảng trường, có thể được sử dụng để tạo bức tường, đài phun nước hay các bàn ghế.
Gạch: Gạch cũng là một vật liệu được sử dụng rộng rãi trong thiết kế cảnh quan quảng trường. Có thể sử dụng gạch để lát đường đi bộ hoặc tạo các hình khối trên mặt đất.
Cây xanh: Cây xanh là yếu tố không thể thiếu trong thiết kế cảnh quan quảng trường. Cây xanh không chỉ tạo nên một không gian xanh mát mà còn có tác dụng làm giảm tiếng ồn và ô nhiễm không khí.
Đèn chiếu sáng: Đèn chiếu sáng cũng là một yếu tố quan trọng trong thiết kế cảnh quan quảng trường, giúp tạo nên không gian lung linh và an toàn cho người đi lại vào ban đêm.

Lưu ý trong thiết kế cảnh quan quảng trường

Trong quá trình thiết kế cảnh quan quảng trường, cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo sự thành công của dự án:

Tôn trọng kiến trúc và văn hóa địa phương: Thiết kế cần phù hợp với kiến trúc và văn hóa địa phương để tạo nên một không gian thống nhất và đẹp mắt.
Đảm bảo tính thẩm mỹ: Thiết kế cảnh quan quảng trường cần tạo nên một không gian đẹp mắt và hài hòa để thu hút người dân và du khách.
Sử dụng các vật liệu bền vững: Việc sử dụng các vật liệu bền vững sẽ giúp tiết kiệm chi phí bảo trì và đảm bảo sự bền vững của không gian cảnh quan.
Đảm bảo tính an toàn: Thiết kế cần đảm bảo tính an toàn cho người sử dụng, tránh các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra.

Bảng tính toán diện tích và chi phí thiết kế cảnh quan quảng trường

Việc tính toán diện tích và chi phí thiết kế cảnh quan quảng trường là rất quan trọng để đảm bảo dự án được triển khai một cách hiệu quả. Các yếu tố cần tính toán bao gồm:

Diện tích tổng thể của quảng trường.
Diện tích các khu vực cây xanh, đường đi bộ, khu vực trưng bày…
Chi phí các vật liệu và thi công.

Giới thiệu một số dự án thiết kế cảnh quan quảng trường tiêu biểu

Quảng trường Ba Đình – Hà Nội: Là quảng trường lớn nhất ở Việt Nam, nơi diễn ra các hoạt động chính trị quan trọng của đất nước. Quảng trường được thiết kế theo phong cách hiện đại với các khu vực cây xanh và đài phun nước.
Quảng trường Đông Ba – Huế: Là quảng trường nằm trong khu di tích lịch sử Đại Nội, được thiết kế theo phong cách cổ điển với các bức tường đá và đài phun nước.
Quảng trường Cách mạng Tháng Tám – TP.HCM: Là quảng trường nằm giữa trung tâm thành phố, được thiết kế theo phong cách hiện đại với các khu vực cây xanh và đường đi bộ.
Quảng trường Mỹ Đình – Hà Nội: Là quảng trường nằm gần sân vận động Mỹ Đình, được thiết kế theo phong cách hiện đại với các khu vực cây xanh và đường đi bộ.

Thiết kế quảng trường là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự chú ý và tinh tế từ người thiết kế. Việc tuân theo tiêu chuẩn thiết kế cảnh quan quảng trường để đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn và bền vững cho không gian cảnh quan là rất quan trọng để tạo nên một không gian sống và làm việc tốt cho mọi người. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn thiết kế quảng trường và áp dụng vào thực tế một cách hiệu quả.